جمعه 23 آبان ماه مصادف با 14 نوامبر روز جهانی دیابت می باشد و از 17 آبان تا 23 آبان ماه هفته ملی دیابت نامگذاری شده است که فرصتی برای افزایش آگاهی درباره این بیماری و توجه به پیامدهای گسترده آن در زندگی فردی و اجتماعی فراهم کرده است.

 هدف از برگزاری روز جهانی دیابت که در سال ١٩٩١ توسط فدراسیون بین المللی دیابت و سازمان بهداشت جهانی راه اندازی گردید، ترویج اهمیت اقدام هماهنگ برای مقابله با دیابت به عنوان یک مساله مهم بهداشت جهانی است . در کشور ما حداقل ١٤.١٥ درصد جمعیت بالای ٢٥ سال مبتلا به دیابت هستند که تعدادشان بیش از ٧.٥ میلیون نفر برآورد می شود.

شعار امسال هفته ملی دیابت( دیابت در مراحل مختلف زندگی و دیابت در محیط کار) است که هدف از این نامگذاری برجسته سازی اهمیت پیشگیری، تشخیص به موقع، مدیریت بیماری و ارتقای کیفیت زندگی افراد در تمامی مراحل زندگی است و از پیامد های کلیدی این کمپین جهانی آن است که دیابت می تواند در هر مرحله از زندگی بروز کند و اقدامات پیشگیرانه و مراقبتی در تمام سنین در برنامه های سلامت ادغام شود.

.

دیابت چیست؟

در صورتی که به دلایل مختلف ،هورمون انسولین به میزان کافی در بدن ترشح نشود ویا انسولین موجود، قادر نباشد به خوبی عمل کند، در نتیجه قندخون نمی تواند وارد سلول های بدن شود ومقدار آن در خون به صورت مزمن بالا می رود که به این حالت دیابت می گویند.

انواع دیابت عبارتند از:

دیابت نوع1

در این دسته از مبتلایان، انسولین در بدن به میزان کافی تولید نمی شود، در نتیجه قند خون موجود نمی تواند وارد سلول ها شده و انرژی بدن را تامین کند و همین مسئله، افزایش شدید قند خون را سبب می شود. حدود 5تا 10درصد از کل دیابتی ها را، مبتلایان دیابت نوع 1تشکیل می دهند.

دیابت نوع2

در این دسته از مبتلایان، سلول های بدن نسبت به انسولین مقاوم شده اند در این حالت انسولین ترشح می شود اما نمی تواند به خوبی عمل کند .حدود 90 درصد از بیماران مبتلا به دیابت در این دسته قرار دارند.

دیابت بارداری

دیابتی است که در دوران بارداری ایجاد می شود.

عوامل خطر بروز دیابت:

-مهمترین عوامل خطر دیابت نوع1 : عوامل ژنتیکی، بیماری های ویروسی وپدیده خود ایمنی  می باشد

-مهم ترین عوامل خطر ابتلا به دیابت نوع 2: اضافه وزن وچاقی ،کم تحرکی، سابقه دیابت در افراد درجه یک خانواده، چربی وفشارخون بالاو هم چنین سابقه دوبار سقط خود به خود، تولد نوزاد بیشتر از 4کیلوگرم وبیشتر وسابقه دیابت بارداری در زنان است.

علائم دیابت:

ممکن است فرد مدت ها مبتلا به دیابت باشد وعلامتی نداشته باشد ودر واقع شایعترین علامت دیابت بی علامتی است.از دیگر علائم دیابت پرخوری، پر نوشی، پر ادراری، تاری دید واحساس خستگی می باشد.

عوارض دیابت:

در صورت عدم مراقبت وکنترل مطلوب دیابت، عوارض ایجاد می شود.عوارض زود رس دیابت شامل افت قندخون،کماوکتواسیدوز است.

عوارض دیررس دیابت اغلب چند سال پس از ابتلا به وجود می آیند ومی تواند به ناتوانی بیمار منجر شود شامل:آسیب به قلب، چشم، کلیه، دستگاه عصبی و سایر اعضای حیاتی بدن و همچنین می تواند منجر به کوری، قطع پا، نارسایی کلیه، سکته قلبی، سکته مغزی و....شود.

پیشگیری از ابتلا به دیابت:

پیشگیری باید بر اصلاح شیوه زندگی با هدف دستیابی به کنترل وزن وافزایش فعالیت فیزیکی متمرکز باشد:

-فعالیت فیزیکی منظم ،حداقل 30دقیقه در روز و5روز در هفته (یا 150دقیقه درهفته)

-اصلاح الگوهای تغذیه ای مبتنی بر کاهش مصرف نمک، چربی و قند جهت کاهش خطر

-کاهش وزن در افراد چاق ودارای اضافه وزن  وحفظ وزن بدن بر حسب نمایه توده بدنی بین 18.5تا 24.9

-ترک مصرف دخانیات

-انجام آزمایشات ومعاینات دوره ای به منظور تشخیص به موقع پیش دیابت وعوامل خطر دیابت

تدوین: روابط عمومی دانشکده پرستاری حضرت زهرا(س) آباده